چنانچه در حديث صحيحى از امام صادق عليه‏السلام نقل شد، فاطمه‏ى زهرا عليهاالسلام هنگام شتافتن به زيارت قبور شهدا در احد (محل جنگ بين سپاه اسلام و مشركين) را دقيقاً نشان مى‏داد و اين مى‏رساند كه آن حضرت در اين جنگ حضور داشته، هرچند آمدن او بعد از مجروح شدن پيامبر صلى اللَّه عليه و آله صورت گرفته باشد. 
ابن ابى‏الحديد از واقدى نقل مى‏كند كه: 
خرجت فاطمه عليهاالسلام فى نساء، و قد رأيت الذى بوجه ابيها صلى اللَّه عليه و آله فاعتنقته، و جعلت تمسع الدم عن وجهه...(1) 
فاطمه عليهاالسلام با گروهى از زنان مدينه از خانه خارج شد و چون چهره‏ى مجروح پدرش را ديد، او را در آغوش گرفته و خون از صورت مباركش پاك مى‏كرد. سپس آبى فراهم نمود و خونهاى چهره رسول خدا را شست و شمشير او را پاك كرد و آبى به دست آن حضرت داد كه بياشامد، ولى ممكن نشد. 
در اين تاريخ آمده است: زنانى كه از مدينه آمده بودند چهارده نفر بودند، كه فاطمه عليهاالسلام يكى از آنان بود، آنان نان و آب با خود حمل مى‏كردند و در كنار رزمندگان به آنها آب و نان مى‏دادند و جراحاتشان را پانسمان مى‏نمودند. (2) 
خوانندگان عزيز ملاحظه مى‏كنند كه فاطمه عليهاالسلام تنها در چهارچوبه‏ى خانه زندگى ننموده، بلكه او ضمن حفظ قداست و تقوا، در هنگام لزوم به اجتماع قدم گذاشته و يارى‏رسان رزمندگان اسلام بوده است. 

  1ـ شرح نهج‏البلاغه، ج 15، ص 35- 36. 
2ـ وكن اربع عشره امرأة، قد جئن من المدينة يتلقعين الناس، منهن فاطمة عليهاالسلام يحملن الطعام والشراب على ظهورهن و يسقين الجرحى و يداوينهم.

 فاطمه زهرا (عليهاالسلام) در فتح مكه نيز حضور داشت. «ام‏هانى» خواهر على (عليه‏السلام) گويد: در روز فتح مكه دو تن از خويشان مشرك شوهرم را پناه دادم و در حالى كه آنها هنوز در خانه‏ام بودند ناگهان برادرم على (ع) در حالى كه سواره و زره پوش بود پيدا شد و به طرف آن دو تن شمشير كشيد ميان او و ايشان ايستادم و گفتم اگر بخواهى آن دو را بكشى بايد مرا هم پيش آنها بكشى! على (عليه‏السلام) بيرون رفت در حالى كه چيزى نمانده بود آنها را بكشد. من خود را به محل خيمه رسول خدا (صلى اللَّه عليه و آله) در بطحا رساندم و آن حضرت را پيدا نكردم ولى فاطمه (عليه السلام) را ديدم و ماجرا را برايش گفتم، ديدم فاطمه (عليهاالسلام) از همسر خود قاطع‏تر است؛ با تعجب گفت تو هم بايد مشركان را پناه دهى؟ در اين هنگام رسول خدا (صلى اللَّه عليه و آله) رسيد و از حضرتش براى آن دو نفر امان طلبيدم. پيامبر (ص) به آنان امان داد. سپس پيامبر (ص) به فاطمه (ع) فرمود كه براى او آب فراهم كند و شستشو نمود. (1) هنگامى هم كه هند و ديگر زنان مشركين براى اعلام پذيرش اسلام و بيعت به حضور پيامبر (صلى اللَّه عليه و آله) رسيدند فاطمه (عليهاالسلام)، همسر پيامبر (ص) و گروهى از زنان عبدالمطلب حضور داشتند.(2) 
احتمالاً حضور فاطمه (عليهاالسلام) و برخى ديگر از زنانى كه با پيامبر محرم بودند براى حفاظت از جان رسول خدا (صلى اللَّه عليه و آله) بود چه زنان منافق و خطرناكى همچون هند جگرخوار بظاهر براى اعلام پذيرش اسلام نزد پيامبر (صلى اللَّه عليه و آله) مى‏آمدند. 

  1ـ المغازى ج ص 830.
2ـ المغازى ص 850

 در طول 10 سال حكومت پيامبر (صلى اللَّه عليه و آله) در مدينه 75 نبرد يا مانور نظامى (27 غزوه و 48 سريه) به وقوع پيوست. على (عليه‏السلام) به عنوان فرماندهى دلاور در تمامى غزوات(1) و بسيارى از سرايا شركت جست. 
گاه برخى از اين ماموريتهاى رزمى پياپى به خاطر فاصله زياد جبهه‏ها از مدينه تا حدود دو يا سه ماه بطول مى‏انجاميد. (2) 
به تحقيق مى‏توان گفت، على (عليه‏السلام) بخش زيادى از زندگى 9 ساله مشتركش با فاطمه (عليهاالسلام) را در ميدانهاى جهاد و يا ماموريتهاى تبليغى گذراند. و به دور از خانه و كاشانه خود بود. 
در غياب آن حضرت، همسرش فاطمه (عليهاالسلام) به تنهايى وظيفه سنگين اداره‏ى خانه و تربيت فرزندان را به عهده داشت، و در اين راستا به نحو شايسته‏اى عمل مى‏كرد تا شوى پيكارگرش با خاطرى آسوده وظيفه مقدس الهى خود را به انجام رساند. 
فاطمه (عليهاالسلام) خود نيز با تمام توان براى يارى سپاه اسلام مى‏كوشيد. در كارهاى خدماتى و امدادى شركت مى‏جست. به يارى خانواده‏هاى رزمندگان و شهداء مى‏شتافت، و با خانواده شهدا همدردى مى‏كرد. او در نبردها به تهيه باند و مرهم براى مجروحين جنگ مى‏پرداخت. و گاه همراه زنان امدادگر به جبهه مى‏رفت تا در پشت خطوط مقدم عمليات، ضمن تشويق زنان امدادگر و آشنا ساختن آنان به وظائف خطيرشان به مداواى جراحت محارم خويش (پدر و شوهرش) بپردازد. 

  1ـ به غزوه تبوك كه على (عليه‏السلام) به فرمان پيامبر (صلى اللَّه عليه و آله) براى اداره و حراست از مدينه در شهر ماند. 
2ـ براى نمونه غزوه دومة الجندل حدود 50 روز و ماموريت على (عليه‏السلام) به يمن سه ماه طول كشيد. 
3ـ درباره شركت زنان در خدمات امدادى در صدر اسلام، و چگونگى خدمات آنان و مشخصات امدادگران مطالبى را تحت عنوان بهدارى رزمى در صدر اسلام نگاشته‏ام.

تاريخ زندگى فاطمه‏ى زهرا عليهاالسلام نشان مى‏دهد كه او زن خانه‏نشين و پرده‏نشين نبود، بلكه به دستور و مضمون آيات و روايات زيادى، وى صله ارحام مى‏كرد و به ديدار خويشاوندان مى‏شتافت و با آنان نشست و برخاست داشت و پس از مرگ آنان، فراموششان نمى‏كرد و بر مزار آنان مى‏رفت و از خداوند متعال برايشان استرحام مى‏نمود. 
در حديث صحيح السند از امام صادق عليه‏السلام نقل شده: 
عاشت فاطمه بعد محمد صلى اللَّه عليه و آله خسمة و سبعين يوماً، لم تركاشرة و لاضاحكة تأتى قبور الشهداء فى كل جمعة مرة بين الاثنين والخميس فتقول هاهنا كان رسول‏اللَّه، و هاهنا كان المشركون(1) 
فاطمه عليهاالسلام بعد از پيامبر خدا هفتاد و پنج روز زندگى كرد، در حالى كه خوشحال و خندان ديده نشد. او هفته‏اى دوبار در روزهاى دوشنبه و پنجشنبه به زيارت شهداى احد مى‏رفت و آنها را زيارت مى‏كرد و محل جنگ رسول خدا با مشركين را دقيقاً نشان مى‏داد. 
اين حديث كه به سند صحيح از كافى نقل شده، مى‏رساند كه فاطمه عليهاالسلام علاوه بر زيارت اهل قبور، آمدنش به مزار شهدا، شخصاً در جنگ احد نيز حضور داشت و محل را با چشمان مباركش ديده بود... 
و ابن ابى‏الحديد كه يكى از دانشمندان بسيار بزرگ و محقق اهل سنت است، در اين باره از واقدى نقل مى‏كند: 
كانت فاطمه بنت رسول‏اللَّه صلى اللَّه عليه و آله تأتيهم بين اليومين والثلاثة فتبكى عندهم و تدعو. (2) 
فاطمه عليهاالسلام دختر پيامبر صلى اللَّه عليه و آله هر دو سه روز يكبار به كنار قبور شهداى احد مى‏آمد و در آنجا گريه مى‏كرد و براى مردگان و شهدا دعا مى‏نمود. و حضرت امام صادق عليه‏السلام مى‏فرمايند: 
ان فاطمة كانت تأتى قبور الشهداء فى كل غداة سبت فتأتى قبر حمزة و تترحم عليه و تستغفر له. (3) 
فاطمه عليهاالسلام هر هفته صبحهاى روز شنبه به احد مى‏آمد و قبور شهدا را زيارت مى‏كرد و در كنار قبر حمزه مى‏ايستاد و براى وى دعا مى‏كرد و استرحام مى‏نمود(4) 
از اين حديثها استفاده مى‏شود كه فاطمه عليهاالسلام به زيارت قبور شهدا مى‏رفت و برايشان استرحام مى‏نمود و از فداكاريهاى آنان در جنگ احد ياد مى‏كرد و به يادشان اشك مى‏ريخت. ممكن است برخيها از تعبيرهاى «دوبار و يكبار در هفته» كه در روايات آمده است دچار مشكل شوند و نوعى اشكال در صحت روايات تلقى كنند، ولى بايد گفت: زيارت فاطمه عليهاالسلام هفته‏اى دو يا يك بار ممكن است به تفاوت زمان باشد، كه در يك مقطع، هفته‏اى دوبار مى‏رفت و بعدها هفته‏اى يكبار... 

  1ـ عوالم، ج 11، ص 447، جلاءالعيون شبعر، ج 1، ص 183. 
2ـ شرح نهج‏البلاغه، ج 15، ص 40 از بيست جلدى‏ها. 
3ـ عوالم، ج 11، ص 222- بحارالانوار، ج 43، ص 90،ح 13- جلاءالعيون شبر، ج 1، ص 154. 
4ـ اين حديث به سند معتبر از تهذيب شيخ گرفته شده